شبکه آپتیمیزم (OP)
شبکه آپتیمیزم (OP) به جهت حل مشکلات مقیاس پذیری شبکه اتریوم (ETH) ایجاد شده است. همانطور که می دانید Optimism در لغت به معنای خوشبینی است و شبکه آپتیمیزم (OP) نیز بر اساس همین رویکرد ایجاد شده است.
اتریوم (ETH) در سالهای اخیر از رشد قابل توجهی برخوردار بوده و بهواسطه این رشد، به محبوبیت بالایی نیز دست یافته است. هماکنون، رمز ارز اتریوم (ETH) ازنظر حجم بازار یا مارکت کپ (Market Capitalization) و همچنین نقدینگی در گردش، دومین رمز ارز برتر بازار کریپتو بهحساب میآید. در حقیقت علت اصلی رشد شبکه اتریوم را میتوان مدیون پشتیبانی این شبکه بلاک چیم از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) دانست.
در واقع اتریوم (ETH) با طراحی و توسعه قراردادهای هوشمند، باعث پایهگذاری بسیاری از اپلیکیشن های غیرمتمرکز (Dapps) و صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) شده و ارزش و اعتبار این بلاک چین، حاصل اکوسیستمی عظیم است که این اپلیکیشنهای غیرمتمرکز، صرافیهای غیرمتمرکز و دیگر اپلیکیشن های فعال در حوزه امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) در آن فعالیت هستند.
با این وجود، با توجه به گستردگی فعالیتهای شبکه اتریوم (ETH)، یک مشکل اساسی در این شبکه وجود دارد: سرعت پایین تراکنشها و کارمزد بالای اجرای تراکنشها.
درست است که اغلب کاربران این شبکه در انتظار راهاندازی شبکهی ارتقاءیافته و جدید اتریوم 2 (Ethereum 2.0) هستند، ولی جدا از این تغییر بزرگ، راه حل های دیگری نیز جهت افزایش سرعت و کاهش کارمزد تراکنشهای این شبکه پیشنهاد شده است که شبکه آپتیمیزم (OP) یکی از این راه حلها است.
به بیان دیگر درست است که اتریوم (ETH) از محبوبیت بسیار بالایی در بین کاربران و توسعهدهندگان برخوردار است؛ اما شبکه اتریوم (ETH) به دلیل مقیاس پذیری پایین توانایی پاسخگویی به نیاز کاربران و رشد روزافزون برنامههای غیر متمرکز (DApp) و امور مالی غیر متمرکز (Defi) را ندارد.
در این راستا شبکه آپتیمیزم (OP) از راهکارهای خوشبینانه (Optimisitic Rollup) برای افزایش مقیاس پذیری استفاده میکند. در این راهکار شبکه آپتیمیزم (OP) با جمعآوری و اجرای تراکنشها در شبکه خود و ارسال آنها به صورت فشرده و در قالب یک تراکنش به شبکه اتریوم (ETH)، باعث میشود مقیاس پذیری، سرعت انجام تراکنشها و کارمزد آنها به صورت قابل توجهی کاهش یابد.
پس شبکه آپتیمیزم (OP) در اینجا به کمک اتریوم (ETH) میآید و مشکلاتی مثل کارمزد بالا، سرعت پایین تراکنشها یا مقایسپذیری پایین را از بین میبرد. شبکه آپتیمیزم (OP) از تمام برنامههای غیرمتمرکز در شبکه اتریوم (ETH) پشتیبانی میکند و از آنجا که محاسبات را خارج از زنجیره انجام میدهد، به سرعت انجام آنها میافزاید و باعث کم شدن هزینه ها میشود.
امروز در این مطلب قصد داریم تمام آنچه نیاز است در مورد شبکه آپتیمیزم (OP) بدانید را به صورت کامل توضیح دهیم. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
شبکه آپتیمیزم (OP)
شبکه آپتیمیزم (OP) از رویکرد آپتیمیستیک استفاده می کند که در آن تمامی تراکنشهایی که توسط اعتبار سنجهای شبکه صحت سنجی میشوند، معتبر در نظر گرفته شده و پردازش میشوند. در واقع شبکه آپتیمیزم (OP) باعث میشود که تراکنشها به صورت مجزا اعتبارسنجی نشوند و زمان پردازش آنها به شدت کاهش یابد.
شایان ذکر است که هر یک از اعضای شبکه یا ولیدیتورها تا یک هفته فرصت دارند، مجموعه تراکنشهای انجام شده را بررسی و در صورت پیدا شدن تراکنش جعلی آن را به شبکه اطلاع داده و پاداش دریافت کنند.
پس شبکه آپتیمیزم (OP) با هدف حل مشکلات مقیاس پذیری اتریوم (ETH) و کارآمد ساختن این شبکه ایجاد شده است. حالا شبکه آپتیمیزم (OP) یکی از عوامل رشد و پیشرفت شبکه اتریوم (ETH) به شمار میرود و با ارائه کردن انواع امکانات به توسعه دهندهها و کاربران، تاثیر به سزایی در مشکلات مقیاس پذیری شبکه اتریوم (ETH) و افزایش کاربرد و بازدهی آن دارد.
لازم به ذکر است که در صفحه اصلی وب سایت Analytics و بخشی که مربوط به فناوری شبکه آپتیمیزم (OP) است، به این نکته اشاره شده که این فناوری قادر است تا کارمزد تراکنشها (که اصطلاحاً با کارمزد گس یا Gas Fee شناخته میشود) را تا 129برابر کاهش دهند.
همچنین بد نیست اشاره داشته باشیم که آپتیمیزم (OP) با کمک بعضی از معتبرترین پلتفرم های دیفای همچون صرافی های غیرمتمرکز سینتتیکس (Synthetix) و یونی سواپ (Uniswap) نیز پشتیبانی می شود.
جدا از این، بر اساس اطلاعات وب سایت Dune Analytics، تا مارس ۲۰۲۲ پروتکل آپتیمیزم (OP)، رقمی در حدود 740 میلیون دلار از داراییهای درون شبکه (on-chain) را پشتیبانی کرده است. البته این رقم در ماه ژانویه امسال به رقم یک میلیارد دلار رسیده بود که با نوسانات اخیر بازار رمز ارزها، به 740 میلیون دلار کاهش پیدا کرد.
شبکه آپتیمیزم (OP) یکی از بزرگ ترین راه حلهای مقیاس پذیری برای اتریوم (ETH) با بیش از 1 میلیارد دلار ارزش وان چین و بیش از 70 پروتکل با استفاده از تکنیک مقیاس پذیری مانند سینتتیکس ، آوه ، یونی سواپ ، ولودرام و موارد دیگر است.
شایان ذکر است که زنجیره Optimism را می توان به متامسک یا سایر کیف پول های محبوب اضافه نمود و توکن ها را می توان از اتریوم (ETH) به آپتیمیزم (OP) برای تراکنش های سریع تر و ارزان تر متصل کرد.
شبکه آپتیمیزم (OP) فعالیت خود را بر اساس 4 اصل مهم ادامه میدهد که عبارت است از:
- عملگرایی
- پایداری
- خوشبینی
- سادگی
این ویژگیها به شبکه آپتیمیزم (OP) اجازه میدهد به طور ساده و موثر فعالیت کرده و امکانات مختلفی را در اختیار کاربران و توسعهدهندگان قرار دهد. در ادامه به بررسی این مطلب می پردازیم.
فلسفه طراحی آپتیمیزم
همانطور که گفته شد آپتیمیزم (OP) بر اساس فلسفهای طراحی شده که این فلسفه بر پایه چهار اصل مهم است: سادگی (simplicity)، عملگرایی (pragmatism)، پایداری (sustainability) و خوشبینی (optimism).
سادگی
در واقع شبکه آپتیمیزم (OP) به ساده ترین شکل ممکن ساخته شده است. به همین دلیل، برای ایجاد امنیت، مقیاس پذیری و انعطاف پذیری سیستم لایه 2، باید از محدودترین ابزارهای مورد نیاز ساخته شده باشد. این سادگی، به آپتیمیزم (OP) مزایایی را میدهد که بقیه راهحلهای لایه 2 پیچیده آنها را ندارند. آپتیمیزم (OP) ترجیح میدهد که تا حد ممکن از کدهای موجود و زیر ساخت اتریوم (ETH) استفاده کند.
پس سادگی همچنین به ما امنیت بهتری هم میدهد. هر خط کدی که نوشته میشود، فرصتی برای تولید یک باگ و اشتباه است. اما اگر از کدهای سادهتری استفاده شود، این اشتباهات هم کاهش پیدا میکند.
همچنین سادگی برای چشمانداز بلند مدت شبکه آپتیمیزم (OP) هم اهمیت دارد. با محدود کردن کدهایی که روی اتریوم (ETH) نوشته میشود، باعث میشود که زمان بیشتری روی پایگاههای کد (Codebases) موجود گذاشته شود. پایگاه کد مجموعهای از کد منبع است که برای ساختن یک سیستم نرم افزاری خاص استفاده میشود.
عملگرایی
عملگرایی مورد بعدی است. تیم مرکزی شبکه آپتیمیزم (OP)، محدودیتهای دنیای واقعی را دارد به همین صورت پروژههایی که روی شبکه آپتیمیزم (OP) ساخته میشوند، نیازهای دنیای واقعی را دارند و همچنین کاربران شبکه آپتیمیزم (OP) هم مشکلات دنیای واقعی را دارند. آپتیمیزم (OP) به گونهای طراحی شده که نیازهای کاربران و توسعه دهندگان خود را اولویت قرار داده است.
پایداری
شبکه آپتیمیزم (OP) آمده است که بماند. عمدتا توسعه دهندگان نیاز دارند بدانند که پلتفرمی که برنامه خود را روی آن اجرا میکنند، در طولانی مدت همچنان پایدار باشد و ویژگی رقابتی خود را حفظ نماید. در واقع فرایند طراحی شبکه آپتیمیزم (OP) به گونه ای بوده که در اصل برای طولانی مدت ساخته شود و این شبکه میانبری برای حل مشکل مقیاس پذیری طی نکند.
می توان گفت پایداری شبکه آپتیمیزم (OP) به گونهای روی پروتکلش تاثیر گذاشته که کاملاً با سادگی آن متصل و مرتبط است. هرچه پایگاه کد پیچیده تر باشد، مشارکت برای تیم توسعه دهندگان هم سختتر است. آپتیمیزم (OP) با ساده نگه داشتن پایگاه کد خود، جامعه مشارکت کنندگان خود را بزرگ تر میکند که در پایداری این شبکه در طولانی مدت تاثیر دارد.
خوش بینی
جدا از موارد گفته شده، شبکه آپتیمیزم (OP) نیاز به مقداری خوشبینی دارد. در اصل خوشبینی به آینده اتریوم (ETH) باعث شده که این پروژه پیشرفت کند. با اینکه شبکه آپتیمیزم (OP) مثل یک بلاک چین جدا و مستقل است؛ اما مثل یک افزونه برای اتریوم (ETH) عمل میکند. این شبکه ساخته شده که اتریوم (ETH) را به موفقیت برساند و مسیرش را ساده تر نماید.
بنیانگذار شبکه آپتیمیزم (OP)
کوین هو (Kevin Ho) بنیانگذار شبکه آپتیمیزم (OP) است. وی توانست در دانشگاه پنسیلوانیا در رشته علوم کامپیوتری گرایش طراحی رسانه تحصیل کند و تحصیلات خود را در همان جا به اتمام برساند. وی در چند سال اخیر جذب شبکه اتریوم (ETH) شده بود، اما کارمزدهای بالای آن باعث شد تا به فکر راه کاری مطمئن برای رفع این مشکل باشد. جینگلان وانگ (Jinglan Wang) در کنار کوین هو نقش به سزایی در راه اندازی و تاسیس شبکه آپتیمیزم (OP) دارد.
شبکه آپتیمیزم (OP)، راه حلی قدرتمند برای مشکلات شبکه اتریوم (ETH)
شبکه آپتیمیزم (OP) نقشی موثر در پیشرفت و بهبود روند فعالیت شبکه اتریوم (ETH) دارد. این شبکه توانست مشکلات مربوط به مقیاسپذیری را تا حد زیادی در شبکه اتریوم (ETH) حل کند و کارمزد تراکنشها را هم تا حد زیادی یعنی تا صد برابر کاهش دهد.
در شبکه آپتیمیزم (OP) همانطور که گفتیم از رویکرد و فناوری Optimistic Rollup استفاده میشود که بر اساس آن فرض میشود که تمام ولیدیتورها به وظیفه خود به خوبی عمل میکنند و تراکنشهای درست انجام میدهند.
شبکه آپتیمیزم (OP) چگونه کار میکند؟
شبکه آپتیمیزم (OP) با پشتیبانی از رویکرد Optimistic Rollup یکی راهکارهای لایه 2 اتریوم است.
همانطور که گفته شد شبکه آپتیمیزم (OP) از فناوری Optimistic Rollup استفاده میکند. در واقع با توجه به نام این رویکرد میتوان متوجه شد اصل اولیه این شبکه بر اساس اعتماد و راستگویی است.
لازم به ذکر است در راهکارهای شبکه آپتیمیزم (OP) فرض میشود که تمامی اطلاعات و تراکنشهایی که توسط ولیدیتورها شبکه انجام میشوند، صحت دارند و ولیدیتورها وظیفهای که به آنها محول شده است را به درستی انجام میدهند.
مزیت اصلی آپتیمیزم (OP) چیست؟
آپتیمیزم (OP) یکی از بهترین راه حل ها جهت کاهش ترافیک سنگین شبکه بلاک چین اتریوم (ETH) است. در واقع مدت زمانی است که این شبکه حداکثر توان خود را بهکار گرفته و میتوان ادعا کرد که به معنای واقعی به مرز انفجار رسیده است. در واقع فناوری آپتیمیزم (OP) قادر است تا وقتی که ارتقا شبکه اتریوم (ETH) پیادهسازی نشده و توان پردازش آن افزایش نیافته است، به عنوان نیروی کمکی و فوق العاده مؤثر، به کمک این شبکه بیاید.
دقت داشته باشید که آپتیمیزم (OP) این امکان را در اختیار حوزه امور مالی غیرمتمرکز قرار می دهد تا وقتیکه ارتقاء شبکه بهصورت کامل راهاندازی نشده و توان پردازش آن ارتقاء نیافته است، کماکان کارایی خود را حفظ کرده و به فعالیت خود ادامه دهد.
از طرف دیگر، پروتکل آپتیمیزم (OP) تنها راهحلی نیست که باعث افزایش سرعت پردازش تراکنشها و کاهش کارمزد تراکنشهای شبکه اتریوم (ETH) میشود. به بیان دیگر، جدا از آپتیمیزم (OP)، آربیتروم (Arbitrum) و شبکه بوبا (Boba Network) نیز درزمینه کاهش کارمزد تراکنشها به اتریوم (ETH) کمک میکنند. همچنین، رول آپ های دانش صفر (Zero-knowledge Rollups) نیز ازجمله پروتکلهای شناخته شدهای هستند که در جهت تقویت قابلیت پردازش شبکه اتریوم (ETH) بهکار گرفته می شوند.
در حقیقت درست مثل آربیتروم (Arbitrum)، آپتیمیزم (OP) نیز از رمز ارز منحصر به فردی برخوردار نبوده و جهت پرداخت کارمزد تراکنشهای خود از اتریوم (ETH) استفاده میکند. از طرفی آپتیمیزم (OP) نیز درست مثل آربیتروم (Arbitrum)، به تازگی نسخه بتای خود را اجرا کرده و هنوز به مرحله نهایی غیر متمرکزی خود نرسیده است.
نحوه عملکرد شبکه آپتیمیزم (OP)
شبکه آپتیمیزم (OP) در ساختار خود از چندین بخش مختلف شامل ذخیرهسازی بلاکها، تولید بلاک، اجرای بلاک، بریج داراییها بین اتریوم (ETH) و آپتیمیزم (OP) و ایجاد امنیت در شبکه بهره می برد که در ادامه این مطلب به بررسی هر کدام از آنها می پردازیم.
ذخیره سازی بلاک ها
شبکه اتریوم (ETH) دارای یک قرارداد هوشمند به نام CTC (CanonicalTransactionChain) می باشد و ذخیره سازی همه بلاک های شبکه آپتیمیزم (OP) در این قرارداد هوشمند ویژه در شبکه اتریوم (ETH) صورت می گیرد. بلاک هایی که در شبکه آپتیمیزم (OP) ایجاد شده اند، در یک فهرست ضمیمه در داخل CTC ذخیره و نگهداری می شوند که این فهرست تشکیل دهنده بلاک چین آپتیمیزم (OP) می باشد.
در حقیقت CTC متشکل از کدهایی می باشد که تضمین می کند لیست موجود در بلاک ها توسط تراکنش های جدید اتریوم (ETH) غیر قابل تغییر هستند. اما به هر حال در صورت سازماندهی شدن مجدد بلاک چین اتریوم (ETH) و تغییر یافتن ترتیب تراکنش های گذشته اتریوم (ETH)، این تضمین می تواند از بین برود. می توان گفت شبکه آپتیمیزم (OP) به نحوب پیکربندی شده است که ایمنی کاملی در برابر سازماندهی مجدد بلاک تا 50 بلاک در شبکه اتریوم (ETH) را دارد.
پس می توان نتیجه گرفت که در صورتی که تراکنشها در شبکه اتریوم (ETH)، سازماندهی مجدد بزرگتر از این را تجربه کند، در شبکه آپتیمیزم (OP) نیز این اتفاق خواهد افتاد. البته در شبکه اتریوم (ETH) این اتفاق زمانی رخ می دهد که حمله 51 درصدی صورت گرفته باشد. اما به دلیل غیر متمرکز بودن و مکانیسم اجماع ایمن شبکه اتریوم (ETH)، رخ دادن چنین حالتی دور از تصور است. پس می توان گفت امنیت شبکه آپتیمیزم (OP) تا حد خیلی زیادی بستگی به امنیت شبکه اتریوم (ETH) دارد.
اگر بخواهیم خلاصه بگوییم شبکه اتریوم (ETH) دارای یک قرارداد هوشمند به نام Canonical Transaction Chain است. در این قرارداد که نام اختصاری آن CTC است، بلاکهای شبکه آپتیمیزم (OP) ذخیره میشوند. در واقع این قرارداد دارای یک فهرست ضمیمه است که بلاکها را در آنجا نگهداری میکند. با این فهرست، بلاکچین شبکه آپتیمیزم (OP) نیز معنا پیدا میکند. قرارداد CTC کدهایی دارد که ضامن عدم تغییر لیست موجود در بلاکها به وسیله تراکنشهای جدید در شبکه اتریوم (ETH) میشود. اما اگر ترتیب تراکنشهای قبلی در شبکه اتریوم (ETH) دچار تغییر و بلاکچین آن سازماندهی شود، این ضمانت هم از بین خواهد رفت.
تولید بلاک
واحدی به نام ترتیبدهنده (Sequencer)، تولید بلاک در شبکه آپتیمیزم (OP) را مدیریت می کند. Sequencer واحدی در شبکه آپتیمیزم (OP) است که تولید بلاک در این شبکه را مدیریت میکند. Sequencer خدمات مختلفی ارائه می دهد به شرح زیر هستند:
- آپدیت وضعیت شبکه
- تایید تراکنش ها
- ایجاد و اجرا بلاکهای L2
- فرستادن تراکنشهای کاربران به L1
در این واحد Mempool وجود ندارد و تراکنش ها طبق ترتیبی که دریافت می شوند، سریعا تایید یا رد خواهند شد. در واقع می توان گفت هنگامی که کاربران تراکنشها را به Sequencer میفرستند، اعتبار تراکنش ها توسط Sequencer بررسی می شود و پس از آن تراکنش را در حالت معلق و همچنین به عنوان یک بلاک در انتظار ثبت می کند.
شایان ذکر است بلاکهایی به صورت معلق توسط Sequencer ثبت میشوند، در نهایت در دستههایی بزرگ قرار میگیرند و طی یک بازه زمانی خاص به شبکه اتریوم (ETH) ارسال میشوند. این اتفاق باعث کاهش کارمزد تراکنشها نیز میشود. به صورت دوره ای بلاک های معلق در دسته های بزرگ برای نهایی شدن به شبکه اتریوم (ETH) ارسال می شوند. فرآیند دستهبندی با توزیع هزینه های ثابت بر روی تمام تراکنشهای یک دسته معین، بطور قابل توجهی کارمزد کلی تراکنش را کاهش میدهد.
همچنین Sequencer برای به حداقل رساندن میزان دادههای منتشر شده در شبکه اتریوم (ETH)، برخی از تکنیکهای فشردهسازی اولیه را اعمال می کند. کاربران این امکان که Sequencer را از تراکنشهایشان حذف کنند، دارند. آنها میتوانند هر تراکنش را به صورت مستقیم از شبکه اتریوم (ETH) به CTC بفرستند. از آنجا که این تراکنش بین تراکنشهای مختلف توزیع نمیشود، کاربر باید هزینه کامل تراکنش را خودش پرداخت کند و به همین خاطر ملزم به پرداخت کارمزد بیشتر خواهد بود. پس در این روش به دلیل این که پرداخت هزینه ارسال تراکنش به طور کامل توسط کاربر صورت می گیرد و بین تراکنشهای مختلف توزیع نمیشود، برای کاربران معمولا گران تر است و آنها باید کارمزد بیشتری را بپردازند.
Optimism PBC نام فرآیندی است که بر اساس آن بلاکها در شبکه آپتیمیزم (OP) ایجاد میشوند. Optimism PBC در حال حاضر تنها تولید کننده بلاک در شبکه آپتیمیزم (OP) است و اداره این شبکه به صورت متمرکز صورت می گیرد؛ اما یکی از اهداف آپتیمیزم (OP) تبدیل آن به یک شبکه غیر متمرکز و ایجاد امکان مشارکت تمام کاربران در آن است.
اجرای بلاک
نودهای شبکه اتریوم (ETH) از شبکه همتا به همتا اتریوم (ETH)، بلاکها را دانلود میکنند؛ اما نودهای شبکه آپتیمیزم (OP)، مستقیما از فهرست بلاکهای موجود در قرارداد CTC بلاکها را دانلود میکنند. در شبکه آپتیمیزم (OP) فرآیند ثبت ایجاد بلاکهای جدید و انجام تراکنشها توسط نودهای این شبکه انجام میپذیرد. در شبکه آپتیمیزم (OP) دو نوع از گرهها فعالیت میکنند که در ادامه به بررسی نحوه عملکرد آنها می پردازیم.
۱.نودهای فهرست کننده دادههای اتریوم (Data Transport Layer)
نودهای مخصوص فهرستکننده دادههای شبکه اتریوم (ETH)، وظیفه بازسازی بلاک چین شبکه آپتیمیزم (OP) به وسیله بلاک های انتشار یافته در CTC را بر عهده دارند. نام فهرست دادههای اتریوم (ETH) با عنوان Data Transport Layer یا DTL که به معنی لایه انتقال داده است، یاد میشود.
DTL رویدادهایی را که در قرارداد CanonicalTransactionChain منتشر میشود را جست و جو می کند و همچنین بلاکهای جدیدی را که در شبکه آپتیمیزم (OP) منتشر شدهاند را نشان میدهد. سپس اقدام به بررسی تراکنشهایی می کند که این رویدادها را منتشر کردهاند تا در قالب استاندارد در شبکه اتریوم (ETH)، بلاکهای منتشر شده را بازسازی کند.
۲.نودهای نرم افزار کلاینت آپتیمیزم (Optimism Client Software)
نوعی دیگر از نودها در شبکه هستند که با عنوان نرمافزار کلاینت آپتیمیزم یا Optimism Client Software یاد میشوند. نرمافزار کلاینت آپتیمیزم (Optimism Client Software) را بخش دوم نودهای Optimism اجرا میکند. Optimism Client Software یک نسخه تقریبا مشابه با Geth می باشد.
شبکه آپتیمیزم (OP) از همان حساب و ساختار وضعیت، ماشین مجازی اتریوم (EVM)، مکانیسم اندازهگیری میزان کارمزد تراکنش ها و همچنین برنامه هزینه بهره می برد. معماری استفاده شده در ساختار شبکه آپتیمیزم (OP) را EVM Equivalence یا منطبق با EVM نیز می نامند.
نرمافزار کلاینت Optimism بر بلاکهای جدید فهرست شده در Data Transport Layer به صورت مداوم نظارت می کند و زمانی که در آن یک بلاک جدید فهرست میشود، اقدام به دانلود کردن آن می کند و سپس تراکنشهایی را که در آن موجود هستند را اجرایی میکند.
در حقیقت فرآیند اجرای تراکنش در شبکه آپتیمیزم (OP) مشابه فرآیند اجرای تراکنش در شبکه اتریوم (ETH) می باشد و طی مراحل زیر انجام می شود:
۱- بارگذاری وضعیت شبکه آپتیمیزم (OP)
۲- انجام شدن تراکنش و سپس ثبت تغییرات
۳- تکرار این فرآیند برای هر بلاک جدید که توسط Data Transport Layer فهرست شده است.
بریج دارایی ها بین شبکه اتریوم (ETH) و آپتیمیزم (OP)
شبکه آپتیمیزم (OP) به گونه ای فعالیت میکند که میتوان بین قراردادهای هوشمند در آن و شبکه اتریوم (ETH) پیام ارسال کرد. با این ویژگی امکان ارسال توکنهای ERC20 بین این دو شبکه نیز به وجود میآید.
این یکی از ویژگی های شبکه آپتیمیزم (OP) است که از آن به منظور بریج داراییها استفاده میکنند. با بریج داراییها در این شبکه کاربران میتوانند داراییهای خود را به وسیله استاندارد ERC20 و همچنین کوین EHT، از شبکه اتریوم (ETH) به شبکه آپتیمیزم (OP) واریز نمایند. همچنین کاربران میتوانند داراییهایشان را از شبکه آپتیمیزم (OP) به شبکه اتریوم (ETH) برداشت کنند. بریج بین این دو شبکه در دو حالت ایجاد میشود که در زیر به ذکر و بررسی آنها میپردازیم:
انتقال داراییها از آپتیمیزم (OP) به اتریوم (ETH)
قراردادهای هوشمند شبکه آپتیمیزم (OP) نمیتوانند به سادگی در شبکه اتریوم (ETH) تراکنش ایجاد کنند، به همین خاطر ارسال داده از این روش کمی سختتر و پیچیدهتر است.
کاربران برای اینکه بتوانند پیامی را از اتریوم (ETH) به آپتیمیزم (OP) ارسال کنند، باید اقدام به فعال کردن قرارداد CanonicalTransactionChain در شبکه اتریوم (ETH) نمایند. با این کار بلاک جدید در آپتیمیزم (OP) ایجاد میشود.
انتقال دارایی از شبکه اتریوم (ETH) به شبکه آپتیمیزم (OP)
فرآیند قراردادهای هوشمند شبکه آپتیمیزم (OP) نمیتوانند به سادگی در شبکه اتریوم (ETH) تراکنش ایجاد کنند، به همین خاطر ارسال داده از این روش کمی سخت تر و پیچیده تر است.سال دادهها از شبکه آپتیمیزم (OP) به شبکه اتریوم (ETH) از حالت قبلی پیچیده تر می باشد، زیرا قراردادهای هوشمند بر بستر شبکه آپتیمیزم (OP) نمی توانند در شبکه اتریوم (ETH) به راحتی تراکنش ایجاد کنند در صورتی که عکس این موضوع صادق است.
در این فرآیند به جای این که به صورت خودکار تراکنش های احراز هویت شده ایجاد شود، باید برای قراردادهای موجود در شبکه اتریوم (ETH)، وضعیت قابل اثباتی در مورد وضعیت شبکه آپتیمیزم (OP) ایجاد کرد. ایجاد اظهارات در مورد وضعیت این شبکه که قابل اثبات باشد به یک تعهد رمزنگاری شده نیاز دارد. پس از ایجاد هر بلاک، وضعیت آپتیمیزم (OP) به روز میشود، بنابراین پس از هر بلاک، نحوه اثبات وضعیت آن تغییر میکند.
تعهدات و وضعیت شبکه برای یک قرارداد هوشمند در اتریوم (ETH) به نام StateCommitmentChain به طور منظم (تقریبا یک یا دو بار در ساعت) منتشر میشوند. کاربران میتوانند برای ایجاد اثبات درخت مرکل در مورد وضعیت آپتیمیزم (OP) از این تعهدات استفاده کنند.
به بیان دیگر برای انتقال داراییها از اتریوم (ETH) به آپتیمیزم (OP) به جای اینکه تراکنشهایی که احراز هویت میشوند به صورت اتوماتیک به وجود بیایند، باید یک وضعیت قابل اثبات برای وضعیت شبکه آپتیمیزم (OP) در مورد قراردادهایی که در اتریوم (ETH) وجود دارند، ساخت. برای ایجاد وضعیت قابل اثبات نیاز به یک تعهد رمزنگاری شده وجود دارد.
ایجاد امنیت در شبکه
انتشار وضعیت شبکه در آپتیمیستیک رول آپ ها، بدون هیچ مدرک مستقیمی مبنی بر اعتبار تراکنش ها در اتریوم (ETH) صورت می گیرد. در عوض، برای مدتی این تراکنشها به صورت معلق در نظر گرفته میشوند. اگر تراکنشهای انجام شده بدون هیچ مشکلی در یک مدت زمان معین (در حال حاضر 7 روز) باقی بمانند، به صورت نهایی در نظر گرفته میشوند. قراردادهای هوشمند در اتریوم (ETH) میتوانند زمانی که یک تعهد به صورت نهایی در نظر گرفته شود، شواهدی را در مورد وضعیت شبکه آپتیمیزم (OP) بر اساس آن تعهد به آسانی بپذیرند.
در این شبکه زمانی که کاربر برای انجام یک تراکنش درخواستی را ثبت میکند، در این شبکه یک بلاک جدید تولید میشود، اعتبارسنج های شبکه اقدام به سنجیدن اعتبار تراکنش درخواستی می کنند و آن را پس از انجام تراکنش در شبکه ثبت می نمایند. تراکنشها پس از انجام این مراحل تجمیع می شوند و در اتریوم (ETH) ثبت میشوند. این فرآیند باعث افزایش سرعت تراکنشها و کاهش کارمزد انجام آنها در مقایسه با زنجیره اصلی اتریوم (ETH) می شود.
در شبکههایی که از فناوری آپتیمیستیک رول آپ استفاده میکنند، برای تبدیل شدن به نود، مبلغی به عنوان وثیقه صحت در انجام تراکنشها باید توسط نودها پراخت شود. تراکنشها توسط نودها انجام می شود و سپس در شبکه اتریوم (ETH) ثبت میشوند. کاربران شبکه و سایر نودها، پس از انجام این فرایند تراکنشهای انجام شده را بررسی می کنند.
در صورتی که شواهدی مبنی بر عدم انجام درست تراکنش پیدا شود، نود خاطی جریمه می شود و از وثیقه او مبلغی تحت عنوان جریمه کسر و به فردی که این موضوع را اثبات کرده است، پرداخت میشود. بنابراین فرآیند تایید و ثبت تراکنش ها در شبکه اتریوم (ETH) در راهکارهای لایه 2 یک فرآیند زمان بر می باشد و به یک هفته زمان برای برگشت تراکنش از لایه دوم ها به زنجیره اصلی اتریوم (ETH) نیاز است.
ویژگی های شبکه آپتیمیزم (OP)
راه حل هایی که در شبکه آپتیمیزم (OP) وجود دارد به جهت کاهش بار در شبکه اتریوم (ETH) ایجاد میشوند. همچنین شبکه آپتیمیزم (OP) امکان انجام معاملاتی که میتوان آنها را تقریبا آنی دانست، به وجود میآورد. پروژههای متمرکز در شبکه بلاک چین امکان توسعه و پیشرفت دارند و به همین دلیل برنامههایی که روی این شبکه ایجاد میشوند، همواره در حال افزایش هستند.
لازم به ذکر است که در شبکه اتریوم (ETH)، در هر ثانیه فقط امکان انجام 10 تا نهایت 15 تراکنش وجود دارد. این پیشرفت منجر به سرعت تایید بالا و کارمزد زیاد میشود که شبکه آپتیمیزم (OP) مشکلات مربوط به این دو مسئله را کم میکند.
موفقیت های شبکه آپتیمیزم (OP)
در طی مدت زمانی که از شروع به کار شبکه آپتیمیزم (OP) گذشت تا به امروز، تیم توسعه دهنده آن اهداف مختلفی داشت که به بیشترشان دست پیدا کردند. در ادامه به ذکر و توضیح اهدافی که تیم آپتیمیزم (OP) داشت و طی سالیان اخیر به آنها دست یافت اشاره میکنیم:
- در ژوئن سال ۲۰۱۹: شبکه آپتیمیزم (OP) در این سال معرفی شد.
- در اکتبر سال ۲۰۱۹: شبکه تست نت شروع به فعالیت کرد.
- در سپتامبر سال ۲۰۲۰: یک شبکه آزمایشی که با EVM سازگاری داشت، ایجاد شد.
- در ژانویه سال ۲۰۳۲: نسخه آلفا مین نت شروع به کار کرد.
- در کتبر سال ۲۰۲۱: مین نت به صورت کامل شروع به کار کرد.
اهداف شبکه آپتیمیزم (OP)
شایان ذکر است که شبکه آپتیمیزم (OP) تا به امروز به اهداف مختلفی دست یافت و انتظار میرود که در آینده هم بتواند همچنان به اهداف دیگری که دارد برسد. در زیر به اهداف مختلف شبکه آپتیمیزم (OP) در امسال و دو سال آینده پیش رو اشاره میکنیم:
- در سال ۲۰۲۲: راهاندازی کامل Mainnet
- در سال ۲۰۲۳: راهاندازی کردن رول اپ به وسیله فناوری شاردینگ، ایجاد طرح تایید تشویقی به جهت تایید صحت تراکنش های شبکه و غیر متمرکز کردن نودهایی که در شبکه هستند.
- در سال ۲۰۲۴: ایجاد نسل آینده امکانات امنیت اتریوم (ETH)
آینده شبکه آپتیمیزم (OP)
پروتکل آپتیمیزم (OP) از میزان سرمایه قابل توجهی جهت پیشبرد اهداف خود برخوردار است. البته در ماه مارس 2022، یک سرمایهگذاری جدید نیز بر روی این پروژه انجام شد که به واسطه این سرمایهگذاری، بالغ بر صد و پنجاه میلیون دلار از سوی شرکت سری بی (Series B) که توسط اندرسون هاروویتز (Andreessen Horowitz) و پارادایم (Paradigm) مدیریت میشود، به این پروژه کمک شد. می توان گفت در حال حاضر ارزش استارت آپ آپتیمیزم (OP) در مجموع به رقمی بالغ بر 1.65 میلیارد دلار رسیده است.
از سویی دیگر، مسیر پیش روی این پروژه را میتوان به بخشهایی همچون ارتقاء به پروتکل آپتیمیزم (OP)، شارد یا خرد کردن رول آپ ها و همچنین غیر متمرکز سازی کامل فرآیند تجمیع، دستهبندی کرد. البته آخرین موردی که به آن اشاره کردیم، از اهمیت بخصوصی برخوردار خواهد بود.
در واقع هر چند که پروتکل آپتیمیزم (OP) در حال حاضر در نسخه بتای خود قرار داشته و برای تمامی افراد نیز قابل استفاده است، ولی کماکان تیم توسعه دهندگان آن، به میزان مشخصی از کنترل و تسلط بر روند انتخاب و دستهبندی بلاکها (در راستای رفع ایرادات احتمالی آن) دسترسی دارند.
به صورت کلی، پروتکل آپتیمیزم (OP) در طول مدت زمان فعالیت خود، از تمرکز بیشتری نسبت به شبکه اتریوم (ETH) برخوردار بوده که این موضوع به خودی خود بخشی از ایرادات این پروتکل به حساب میآید. در حقیقت توسعه دهندگان شبکه اتریوم (ETH) هیچ گونه توانایی بابت توقف شبکه یا دسترسی به فهرست اعتبارسنجها ندارند؛ این در حالی است که در پروتکل آپتیمیزم (OP)، این امکان کماکان برای توسعه دهندگان آن وجود دارد.
با این حال، آپتیمیزم (OP) در ماه آپریل 2022 گامهای بزرگی در راستای غیرمتمرکز سازی پروتکل خود برداشته است. در حقیقت توسعه دهندگان این پروتکل اخیراً یک سازمان خود مختار غیر متمرکز یا دائو (DAO) بانام Optimism Collective راهاندازی کرده تا بدین ترتیب برخی از هزینههای مالی و مدیریتی پروژه خود را از این راه تامین نمایند.
از طرفی، با راه اندازی یک ایردراپ و اهدای مقداری از کل توکن های آپتیمیزم (OP) به کاربران پروتکل آپتیمیزم (OP) و دیگر افرادی که در پیشبرد دائو آن سهیم بوده اند، تیم مدیریتی این پروتکل در تلاش هستند تا از پروتکل خود تمرکز زدایی کنند.
کوین OP چیست؟
شایان ذکراست که شبکه آپتیمیزم (OP) دارای یک کوین حاکمیتی به نام OP است. توسعهدهندگان آپتیمیزم (OP) با راهاندازی این کوین آن را از طریق ایر دراپ بین کاربرانشان توزیع کردند.
در واقع هدف از راهاندازی این کوین شرکت کردن در پروسههای حاکمیتی و امکان ساخت و مدیریت کردن حسابهای چند امضایی در شبکه آپتیمیزم (OP) است. هنگامب که کوین OP کاربردی شود و بین کاربران مختلف توزیع گردد، شبکه آپتیمیزم (OP) به سمت غیرمتمرکز شدن گام بر میدارد.
شبکه آپتیمیزم (OP) پس از توزیع و کاربردی شدن کوین OP، به سمت غیرمتمرکز شدن پیش خواهد رفت. همراه با غیر متمرکز شدن شبکه آپتیمیزم (OP) این امکان برای کاربران فراهم می شود تا در ایجاد بلاک و انجام تراکنشها به عنوان نودهای شبکه نقش داشته باشند و همچنین مشارکت موثری در تصمیمات حاکمیتی آپتیمیزم (OP) داشته باشند. لازم به ذکر است این احتمال وجود دارد که از کوین OP، در شبکه آپتیمیزم (OP) برای پرداخت کارمزد تراکنشها استفاده شود.
به محض اینکه شبکه OP غیرمتمرکز شد، کاربران میتوانند نقش نود را در این شبکه ایفا کنند و بلاکهایی را بسازند یا تراکنشهای مختلف را اجرایی کنند. در واقع با این کار کاربران میتوانند در تصمیمگیریهای حاکمیتی مربوط به شبکه آپتیمیزم (OP) مشارکت کنند. پس از اینکه کوین OP شروع به فعالیت کرد، انتظار میرود که از آن برای پرداخت کارمزد تراکنش ها در این شبکه استفاده شود.
اکنون کوین OP در صرافیهای مختلفی معامله میشود که از جمله آنها میتوان به صرافیهای زیر اشاره نمود:
- MEXC
- کوین بیس
- Houbi
- کوکوین
- BYBIT
- بایننس
- LBank
- کوینکس
- Gate.io
- اوکیاکسچنج (OKex)
- یونی سواپ
همچنین کیف پولهای مناسب برای نگهداری این رمز ارز نیز شامل موارد ذیل است:
- متامسک
- تراستولت
- Coin98
- توکن پاکت
- Coinbase Wallet
نحوه دریافت ایردراپ کوین OP
هنگامی که کوین OP توزیع شد، این کوین به افراد مختلفی تعلق گرفت که در زیر به بعضی از آنها اشاره خواهیم کرد:
- کاربرانی که در شبکه آپتیمیزم (OP) حضور داشتند.
- کاربرانی که به صورت مداوم از این شبکه استفاده میکردند.
- افرادی که در DAO مشارکت داشتند.
- مولتی ساینرهایی که بیشترشان جزو تولیدکنندگان DAO ها هستند.
- افرادی که در پلتفرم گیتکوین مشارکت داشتند.
- افرادی که در دنیای کریپتوکارنسی همچنان در شبکه اتریوم (ETH) باقی ماندند و از آن استفاده میکردند.
به منظور اینکه بتوانید از طریق ایردراپ کوین OP را دریافت نمایید، لازم است تا مراحلی که در زیر ذکر و توضیح داده شده است را انجام دهید:
- در اولین مرحله باید ببیند که واجد شرایط مشارکت در ایردراپ هستید یا نه، برای این کار باید وارد لینک https://app.optimism.io/airdrop/learn شوید و شرایط خود را در آنجا بررسی کنید.
- پس از آن به سوالاتی که در لینک بالا وجود دارد پاسخ دهید.
- سپس شما باید در این مرحله به یکی از نمایندگان به منظور مشارکت در تصمیمگیریهای حاکمیتی حق رای بدهید. در این مرحله، وارد کردن آدرس خودتان هم امکانپذیر است.
- برداشت کوینهای OP
شبکه آپتیمیزم (OP) چه سرویس هایی را ارائه می دهد؟
به طور کلی سرویسهای متعددی توسط شبکه آپتیمیزم (OP) به کاربران یا توسعهدهندگان ارائه میشود. به عنوان مثال توسعه دهندههای اپلیکیشنهای خاص میتوانند از بستر شبکه آپتیمیزم (OP) برای ساخت برنامه های خود استفاده نمایند. اما سرویس هایی که توسط آپتیمیزم (OP) به کاربران ارائه میشوند در دو بخش تقسیم میشوند که به شرح زیر هستند:
سرویس های ساخته شده بر بستر شبکه آپتیمیزم (OP)
از جمله سرویس های ساخته شده بر بستر شبکه آپتیمیزم (OP) می توان به کیف پولها، توکنهای بیهمتا (NFT)، دیفای، بریجها، ابزار مختلف و دائوها (DAO) اشاره کرد. همه ی پلتفرمهای مبتنی بر شبکه اتریوم (ETH) میتوانند اپلیکیشنهای خود را به راحتی بر بستر آپتیمیزم (OP) نیز ایجاد کنند.
پلتفرمهای تورنادو کش، کروفایننس، سوشی سواپ، یونی سواپ، و Aave از جمله معروفترین سرویسهای دیفای ساخته شده بر بستر آپتیمیزم (OP) می باشند. همچنین در بستر آپتیمیزم (OP) مجموعه NFT های متعددی ایجاد شده است؛ برای نمونه Optipunks بر بستر Optimism مجموعهای از NFT ها را ایجاد کرده است.
سرویسهایی که توسط آپتیمیزم (OP) ارائه میشوند
درست است که شبکه آپتیمیزم (OP) خدمات مختلفی به توسعهدهندگان ارائه میکند اما در کنار خدمات منحصر به فردی برای کاربران هم در نظر دارد. کاربران از طریق این شبکه میتوانند برای تبدیل توکن به ERC20 یا بالعکس استفاده کرده و وضعیت تراکنشهایی که اجرا میکنند را هم بررسی کنند. خدماتی که این شبکه به کاربران خود ارائه میدهد، عبارتند از:
بریج یا پل بلاک چین
در حقیقت کاربران با استفاده از سرویس بریج یا پل بلاک چین میتوانند انتقال توکنهای خود از شبکه اتریوم (ETH) به آپتیمیزم (OP) را انجام دهند و در اپلیکیشنهای مختلف از آنها استفاده کنند. کاربران میتوانند توکن های خود را با این ویژگی به شبکه آپتیمیزم (OP) منتقل کنند و از آنها برای برنامه های دیگر استفاده نمایند.
با خدمات بریج یا پل بلاک چین امکان انتقال توکنها از آپتیمیزم (OP) به اتریوم (ETH) نیز امکان پذیر است، منتهی زمان انجام این کار میتواند حتی به مدت یک هفته هم به طول بیانجامد.
مرورگر بلاک چینی
شبکه بلاک چین دارای یک مرورگر است که به کاربران امکان پیگیری و بررسی تراکنشها را میدهد. کاربران میتوانند از طریق مرورگر این شبکه، تراکنشهای خود در شبکه آپتیمیزم (OP) را پیگیری کنند و دسترسی کاملی به اطلاعات این شبکه داشته باشند.
شبکه آپتیمیزم (OP) با چه شرکت هایی همکاری داشته است؟
خوب است بدانید آپتیمیزم (OP) با بسیاری از پلتفرمهای فعال در حوزه دیفای همکاری داشته است از جمله سرمایهگذاران خطرپذیر (VC) مانند، Lastseen Ventures که در فناوریهای به روز مانند بلاکچین سرمایهگذاری میکند. شرکت Paradigm که بر روی پروژههای بلاکچینی در مراحل اولیه شکلگیری سرمایهگذاری میکند و همچنین شرکت آندریسن هوروویتز (Andreessen Horowitz) که یک شرکت سرمایهگذاری خطر پذیر است و داراییهای متنوعی تحت مدیریت دارد، در پروژه آپتیمیزم (OP) سرمایهگذاری کردهاند.
جمع بندی
شبکه آپتیمیزم (OP) یکی از اولین راهکارهای لایه دوم اتریوم (ETH) است. این شبکه بهمنظور حل مشکل مقیاس پذیری اتریوم (ETH) ایجاد شده است و توانسته کارمزد معاملات در شبکه اتریوم (ETH) را تا 100 برابر کاهش دهد. این شبکه از فناوری Optimistic Rollup استفاده میکند. در راهکارهای Optimistic فرض میشود که تمامی اطلاعات و تراکنشهایی که توسط ولیدیتورها شبکه انجام میشوند، صحت دارند و ولیدیتورها وظیفهای که به آنها محول شده است را به درستی انجام میدهند.
در واقع اساسا پروتکل آپتیمیزم (OP) یک راه حل مطلوب جهت افزایش سرعت تراکنش ها و همچنین کاهش کارمزد تراکنشهای شبکه اتریوم (ETH) است. در حقیقت با در نظر گرفتن گستردگی فعالیتها در بستر شبکه اتریوم (ETH)، یکی از موضوعات اصلی که پیش روی این شبکه قرار دارد، افزایش توان پردازش تراکنشها است و در این خصوص راه حلها و پروتکلهای گوناگونی جهت حل این موضوع ارائه شدهاند که یکی از امیدوارکنندهترین آنها، فناوری آپتیمیزم (OP) است.
آپتیمیزم (OP) با دستهبندی و انتقال تراکنشها به بلاک چینی دیگر، سنگینی بار موجود در شبکه بلاک چین اتریوم (ETH) را کاهش داده و بدین ترتیب کارمزد تراکنشهای این شبکه را به میزان قابلتوجهی کاهش خواهد داد. از این رو، کاربران قادر هستند تا به وسیله این پروتکل، تراکنشهای خود را با سرعتی بیشتر و البته میزان کارمزدی کمتر انجام دهند. البته بایستی به این نکته نیز توجه داشته باشیم که تا این لحظه این پروتکل هنوز بهطور کامل تمرکز زدایی نشده و تسلط توسعهدهندگان این پروژه بر روی آن، یکی از نقاط ضعف عمده آن به حساب میآید.
در این مقاله به طورکامل به بررسی نحوه کارکرد شبکه آپتیمیزم (OP) پرداختیم، نقشه راه، تیم توسعه دهنده و همکاریهای آن را بررسی نمودیم و نحوه دریافت کوین OP که به صورت ایردراپ بین کاربران آپتیمیزم (OP) توزیع شده است و نحوه خرید و فروش آن را ذکر کردیم.
نظر شما درباره شبکه آپتیمیزم (OP) و نحوه کارکرد آن چیست؟ آیا تا به حال از خدمات این شبکه استفاده کردهاید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
پرسش و پاسخ
شبکه آپتیمیزم (OP) چیست؟
شبکه آپتیمیزم (OP) به منظور حل مشکلات شبکه اتریوم مثل مشکلات مربوط به مقیاس پذیری ایجاد شد و شروع به فعالیت کرد. این شبکه هزینههای تراکنشها در شبکه اتریوم (ETH) را نیز کاهش میدهد. با استفاده از این شبکه، هزینههای مربوط به تراکنشها حتی تا صد برابر هم کاهش مییابد.
به بیان دیگر شبکه آپتیمیزم (OP) یکی از راهکارهای Optimistic برای افزایش مقیاس پذیری و کاهش هزینه تراکنش بر شبکه اتریوم (ETH) است. به کمک این راهکار، میتوانید هزینه تراکنش خود را تا 100 برابر کاهش دهید.
بنیانگذار شبکه آپتیمیزم (OP) کیست؟
بنیان گذار و مدیر پروتکل Optimism PBC، کوین هو (Kevin Ho) نام دارد. وی فارغ التحصیل دانشگاه پنسیلوانیا در رشته علوم کامپیوتر گرایش طراحی رسانههای دیجیتال می باشد. یکی دیگر از بنیان گذاران و مدیر عامل شبکه آپتیمیزم (OP) جینگلان وانگ (Jinglan Wang) است.
آیا شبکه آپتیمیزم (OP) دارای کوین اختصاصی است؟
بله، شبکه آپتیمیزم (OP) مثل بسیاری از شبکههای لایه دوم دارای یک کوین حاکمیتی است که با نام OP وارد بازار کریپتوکارنسی شد. مهمترین کاربرد کوین OP شرکت در فرایندهای حاکمیتی و ساخت یا مدیریت حسابهای چند امضایی است.
در کدام صرافیها میتوان رمز ارز OP را خرید و فروش کرد؟
رمزارز OP را میتوان از صرافیهای متمرکز MEXC، کوکوین، BYBIT، بایننس، LBank، اوکیاکسچنج (OKex)، کوین بیس، Houbi، کوینکس و Gate.io خریداری کرد. همچنین این رمز ارز را می توانید از صرافی های غیرمتمرکز یونی سواپ و وان اینچ (1inch) معامله کنید.
کیف پول مناسب برای ذخیره و نگهداری OP چیست؟
در کیف پول هایی مثل Coin98، Coinbase Wallet، متامسک، تراست ولت و توکن پاکت می تواند OP را نگهداری کرد.