فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) چیست؟
فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT) به معنی زیرساخت‌ها و پروتکل‌هایی فنی است که به طور همزمان و به روشی تغییرناپذیر امکان دسترسی، اعتبارسنجی، و به روزرسانی گزارشات را، در سراسر یک شبکه که در چندین نهاد یا موقعیت مکانی پخش شده فراهم می‌کنند.
DLT، که بیشتر با نام بلاکچین آن را می‌شناسیم، توسط بیتکوین معرفی شد و اکنون با توجه به پتانسیل آن در صنایع و بخش‌های مختلف، کلمه‌ای پرکاربرد در دنیای تکنولوژی است.
به عبارت ساده، DLT در کل درباره‌ی ایده‌ی شبکه‌ای «غیرمتمرکز» در برابر مکانیزم مرسوم «متمرکز» است و انتظار می‌رود پیامدهای گسترده‌ای بر بخش‌ها و نهادهایی که مدت‌هاست بر یک طرف ثالث قابل اعتماد متکی بوده‌اند، داشته باشد.
دفتر کل توزیع شده (DLT) دقیقاً به چه معناست؟
فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) پروتکلی است که عملکرد مطمئن یک پایگاه داده‌ی غیر متمرکز را ممکن می‌سازد. شبکه‌های توزیع شده نیاز داشتن مدیریتی مرکزی جهت جلوگیری از دستکاری اطلاعات را برطرف میکند.
DLT با استفاده از کریپتوگرافی امکان ذخیره‌ی همه‌ی اطلاعات به شیوه‌ای ایمن و دقیق را فراهم میکند. همین کار را می‌توان با استفاده از «کلیدها» و امضاهای کریپتوگرافیک انجام داد. پس از ذخیره شدن، اطلاعات تبدیل به پایگاه اطلاعاتی غیر قابل تغییر تبدیل شده و با قوانین شبکه از آن‌ها محافظت می‌شود.
ایده‌ی یک دفتر کل توزیع شده چیز کاملا جدیدی نیست و خیلی از سازمان‌ها اطلاعات را در مکان‌های مختلف ذخیره می‌کنند. با این حال، هر مکان معمولا به یک سیستم مرکزی متصل است که هر کدام از آن‌ها را به صورت دوره‌ای به روزرسانی میکند.
این موضوع پایگاه داده‌های مرکزی را در مقابل جرایم سایبری آسیب پذیر و از آن جایی که نهادی مرکزی باید هر یک از این اجزای دوردست را به روز کند، مستعد به تأخیر میکند.
خود ماهیت دفتر کل غیرمتمرکز با توجه به این که برای موفقیت آمیز بودن یک حمله‌ی سایبری همه‌ی کپی‌های موجود در شبکه باید به طور همزمان مورد حمله قرار بگیرند، اطلاعات را در برابر این حملات مصون می‌سازد.
به‌علاوه، اشتراک گذاری و به روز رسانی همزمان(نظیر به نظیر) گزارشات کل فرایند را بسیار سریع‌تر، مؤثرتر و کم هزینه‌تر میکند.
DLT پتانسیل زیادی برای ایجاد انقلابی در نحوه‌ی کار دولت‌ها، مؤسسات و شرکت‌ها دارد. این موضوع می‌تواند به دولت‌ها در دریافت مالیات، صدور گذرنامه، ثبت اسناد و جواز زمین، و پرداخت هزینه‌های تأمین اجتماعی و هم چنین رأی گیری کمک کند.
این تکنولوژی در صنایعی مانند امور مالی، موسیقی و سرگرمی، الماس و دارایی‌های گرانبهای دیگر، هنر، زنجیرهی تأمین کالاهای مختلف، و موارد دیگر جنجال به پا کرده است.
علاوه بر استارتاپ‌ها، خیلی از کمپانی‌های بزرگ نظیر IBM و مایکروسافت در حال ارزیابی تکنولوژی بلاکچین هستند. بعضی از محبوب‌ترین پروتکل‌های دفتر کل توزیع شده عبارتند از اتریوم، هایپرلجر فابریک و کوردا R3.
فناوری دفتر کل توزیع شده چگونه کار میکند؟
دفتر کل توزیع شده پایگاه داده‌ای است که به اتفاق نظر میان چند سایت، مؤسسه، یا مکان جغرافیایی به اشتراک گذاشته و همگام شده و توسط افراد متعدد قابل دسترسی است.
این به تراکنش‌ها امکان داشتن «شاهدهای» عمومی می‌دهد. عضو هر یک از گره‌های یک شبکه می‌تواند به گزارشات به اشتراک گذاری شده در سراسر شبکه‌ی مذکور دسترسی داشته و می‌تواند یک کپی از آن‌ها را دریافت کند. هر گونه تغییر یا اضافه شدن موارد به دفتر کل در عرض چند ثانیه یا دقیقه برای همه‌ی اعضا منظور شده و کپی می‌شود.
دفتر کل توزیع شده دقیقا نقطه‌ی مقابل دفتر کل مرکزی است؛ نوعی دفتر کل که اکثر کمپانی‌ها از آن استفاده می‌کنند. از آن جایی که دفتر کل متمرکز دارای یک نقطه‌ی خرابی است، بیشتر مستعد حملات سایبری و کلاهبرداری است.
برای همین دفتر کل توزیع شده همان تکنولوژی است که بلاکچین، که خود تکنولوژی مورد استفاده‌ی بیتکوین است، استفاده میکند. بلاکچین نوعی دفتر کل توزیع شده است که بیتکوین از آن استفاده میکند.
از زمان‌های قدیم، دفاتر کل با هدف ثبت قراردادها، پرداخت‌ها، معاملات خرید و فروش یا جابجایی اموال و دارایی‌ها، دارای اهمیتی بسیاری در تراکنش های مالی بوده‌اند. این فرایند که با ثبت روی لوح‌های گلی یا پاپیروس شروع شد، با اختراع کاغذ گام بزرگی به جلو برداشت.
در دو دهه‌ی اخیر، کامپیوترها امکان ثبت گزارشات و نگهداری دفتر کل با سهولت و سرعت بالا را فراهم کرده‌اند. امروزه، با نوآوری‌های صورت گرفته، اطلاعات ذخیره شده بر روی کامپیوترها در حال حرکت به سوی ذخیره‌ی سریع و غیرمتمرکز در قالب کریپتو هستند.
شرکت‌ها می‌توانند به شکل‌های متعددی که یکی از آن‌ها دفتر کل توزیع شده است، از این تکنولوژی استفاده کنند.
دفتر کل توزیع شده را می‌توان به این شکل تعریف کرد: دفتر کلی از هرگونه تراکنش یا قرارداد که به شکل غیر متمرکز میان افراد یا مکان‌های مختلف نگهداری می‌شود، و نیاز داشتن مرجعی مرکزی برای جلوگیری از سوءاستفاده را برطرف میکند.
به این ترتیب، نیازی به وجود مرجعی مرکزی برای تأیید و اعتبارسنجی هر گونه تراکنش نیست.
همه‌ی اطلاعات موجود در دفتر کل با استفاده از کریپتوگرافی به طور امن و دقیق ذخیره شده و با استفاده از کلیدها و امضاهای کیرپتوگرافیک قابل دسترسی هستند.
پس از ذخیره شدن، اطلاعات تبدیل به پایگاه اطلاعاتی غیر قابل تغییر شده و با قوانین شبکه از آن‌ها محافظت می‌شود.
ویژگی های دفتر کل توزیع شده
در حالی که دفاتر کل متمرکز مستعد حملات سایبری هستند، حمله به دفاتر کل توزیع شده ذاتا سخت تر است، زیرا برای موفقیت آمیز بودن یک حمله، همه‌ی کپی های توزیع شده باید به طور همزمان مورد حمله قرار بگیرند.
علاوه بر این، این گزارشات در مقابل تغییرات خرابکارانه توسط یک نهاد واحد مقاوم هستند. با توجه به سخت بودن حمله و دستکاری دفاتر کل توزیع شده، این دفاتر کل امکان شفافیت گسترده را فراهم می‌کنند.
این تکنولوژی در صنایعی مانند امور مالی، موسیقی و سرگرمی، الماس و دارایی‌های گرانبهای دیگر، هنر، زنجیرهی تأمین کالاهای مختلف، و موارد دیگر جنجال به پا کرده است.
علاوه بر استارتاپ‌ها، خیلی از کمپانی‌های بزرگ نظیر IBM و مایکروسافت در حال ارزیابی تکنولوژی بلاکچین هستند. بعضی از محبوب‌ترین پروتکل‌های دفتر کل توزیع شده عبارتند از اتریوم، هایپرلجر فابریک و کوردا R3.
دفتر کل توزیع شده همچنین کاستی‌های عملیاتی را کاهش داده، سرعت انجام تراکنش‌ها را افزایش می‌دهند، و خودکار هستند، و به همین دلیل تمام وقت کار می‌کنند، که همه‌ی این‌ها هزینه‌های کلی شرکت‌ها را کاهش می‌دهند.
دفاتر توزیع شده همچنین جریان آسانی از اطلاعات را فراهم می‌کنند که دنبال کردن روند حسابرسی را هنگام بازبینی صورتحساب‌های مالی برای حسابداران آسان‌تر میکند.
این امر جلوی وقوع کلاهبرداری در مدارک مالی کمپانی را می‌گیرد. همچنین کاهش استفاده از کاغذ به طبیعت کمک میکند.
استفاده از دفاتر کل توزیع شده
DLT پتانسیل زیادی برای ایجاد انقلابی در نحوه‌ی کار دولت‌ها، مؤسسات و شرکت‌ها دارد. این موضوع می‌تواند به دولت‌ها در دریافت مالیات، صدور گذرنامه، ثبت اسناد و جواز زمین، و پرداخت هزینه‌های تأمین اجتماعی و هم چنین رأی گیری کمک کند.
این تکنولوژی بر صنایع متعددی تأثیر می گذارد مانند:
- امور مالی
- موسیقی و سرگرمی
- الماس و دارایی‌های گرانبها
- آثار هنری
- زنجیرهی تأمین کالاهای مختلف
تکنولوژی دفتر کل توزیع شده دارای مزایای متعددی است، اما با این حال هنوز در مرحله‌ی رشد و شکوفایی است و چگونگی به کارگیری آن به بهترین نوع ممکن همچنان در حال بررسی است. اما یک چیز مشخص است: آینده‌ی دفاتر کل با چند قرن قدمت، در غیرمتمرکز شدن است.